Weathering to popularna technika malowania modeli. Samo słowo znaczy po angielsku tyle co „wietrzenie”. Dzięki weatheringowi można nadać modelowi do sklejania bardziej realistyczny wygląd. Model wygląda jak weteran, który przeszedł przez pole walki i ma ten szczególny posmak autentyzmu.
Weathering stosowany jest także do podkreślania drobnych detali, które mogą zostać niezauważone przez widza, a przed wyodrębnienie ich np. obrysem z brudu czy zaciekiem. Postarzanie modelu weatheringiem stosowane jest na różnych etapach wykonania modelu i zajmuje często więcej czasu i wysiłku niż samo sklejanie i malowanie. Pomimo trudu, jest ono warte wysiłku, gdyż wygląd modelu bardzo dużo zyskuje po jego zastosowaniu. Zobaczmy jakie podstawowe techniki są stosowane przez modelarzy.
Techniki weatheringu stosowane na sucho
Przecierka czyli „dry brushing”
Chyba najstarsza technika postarzania modeli. Polega na przecieraniu pedzlem z minimalna ilością gęstej farby. Pozostawia delikatny nalot na wystających detalach modelu wyodrębniając je z powierzchni i podkreślając ich kształt. Należy stosować na matową powłokę malarską, na błyszczącej nie będzie się trzymać.
Pigmenty
Pigmenty to specjalne kolorowe pyły stosowane do postarzania modeli. Pigment w kolorze ziemi, kurzu, rdzy bądź sadzy nakład pisemna wybrane części modelu i następnie utrwala się go zwilżając wodą, alkoholem lub rozcieńczalnikiem. Świetne nadaje przypylony wygląd czołgom na pustyni lub gruzowisku.
Techniki weatheringu na mokro
Washing czyli płukanka
Washing, wash zwane czasem płukanką to jedna z najstarszych technik weatheringu. Polega ona na wpuszczeniu w linie podziału blach i obrysy drobny detali, załamania powierzchni itp. roztworu czarnej lub innej farby (stężenie powyżej 5%). Rozlewający się roztwór nadaje cień, wrażenie zabrudzenia dookoła detali wyodrębniając je z jednolitej powierzchni. Washing należy stosować na błyszczącej lub półmatowej powierzchni. Dzięki temu rozpływa się z łatwością i można go bez problemu usunąć wacikiem w przypadku „przedobrzenia”. Do wasz najlepiej nadają się farby olejne artystyczne rozcieńczone w benzynie lakowej (white spirit) lub emalie modelarskie.
Zacieki czyli streaking effects
Stosunkowo nowa metoda wprowadzona przez AK-Interactive. Polega na malowaniu zabrudzeń farba emaliową. Po kilku minutach schnięcia zacieki są ścierane zwilżonym w rozcieńczalniku pędzlem lub wacikiem. Powstają smugi układające się np. w kierunku lotu samolotu lub zgodnie z kierunkiem ciążenia na czołgu. Tak można robić wycieki oleju na samolotach lub spływający kurz na pojazdach (efekt zacieków deszczu „rain effects” zmywających kurz). Modelarz ma możliwość różnicowania wytarcia zacieku od grubego do prawie niewidocznego.
Biedronka
To technika podobna do streaking effects, do filtrów i do color modulation (patrz dalej). Polega na pokryciu modelu kropeczkami farb olejnych artystycznych. Ważne jest stosowanie wielu odcieniu, nawet kontrastowych farb. Są one następnie ścierane jak w streaking effects prawie do całkowitego wytarcia. Subtelne odbarwienia ożywiają powierzchnie modelu nadając jej bardziej naturalny, w różnym stopniu zużyty lub odbarwiony wygląd.
Filtry
Nazwa tej techniki pochodzi z dziedziny fotografii. Filtr to dodane do obiektywu aparatu kolorowe szkiełko nadające zdjęciu specyficzna tonację. Modelarstwie filtry do nakładane na poszczególne sekcje modelu bardzo rozcieńczone roztwory różnych kolorów (poniżej 5%). Maja one delikatnie różnicować odcienie paneli, np. włazów czołgu lub pokryw. Filtry stosuje się podobnie jak washe na błyszczącą powierzchnię, tylko że nie na krawędzie, ale na całe powierzchnie paneli modelu.
Hair spray na odrapania
Sprzęt wojskowy pracuje w ciężkich warunkach i siła rzeczy jego kamuflaż ulega obtarciu. Kiedyś modelarze pieczołowicie malowali zadrapania drobnym pędzelkiem i ta technika ma ciągle zastosowanie. Na większą skale stosuje się lakier do włosów „hair spray”. Na warstwę koloru nakłada się aerografem lub w aerozolu warstwę lakieru do włosów lub specjalnego preparatu modelarskiego. Potem nakłada się drugą warstwę innego koloru lub odcienia. Po wyschnięciu wybrane miejsca modelu zwilża się wodą. Lakier do włosów ulega rozpuszczeniu i przez pocieranie pędzlem, lub innym narzędziem można ścierać wierzchnią warstwę farby. Ta technika jest szczególnie efektowna, ponieważ powstają nieregularne drobne odpryski i zadrapania. Wyglądają one znacznie bardziej realistycznie niż namalowane pędzlem.
Weathering przy pomocy aerografu
Efekty różnicowania powierzchni modelu i jego postarzania można też stosować przy pomocy aerografu. Polega to na malowaniu subtelnych różnic w kolorystyce modelu.
Preshading
Preshading stosowany jest przed nałożeniem kamuflażu modelu. Polega na obrysowywaniu krawędzi paneli modelu ciemną farbą przy pozostawianiu wnętrza paneli w jasnym kolorze. Następnie nakłada się kamuflaż tak, aby preshading prześwitywał przez warstwę kamuflażu.
Postshading
Ta technika daje podobny efekt do preshadingu, ale jest stosowana po nałożeniu kamuflażu. Aerografem nakłada się bardzo cienka warstwę ciemniejszej farby. Zaleta postshadingu jest możliwość nałożenia go także na kalkomanie. Jest jednak trudniejszy od preshadingu, ponieważ błędy są trudne do poprawienia na gotowej powierzchni kamuflażu.
Color modulation
Color modulation to jedna z najbardziej wyrafinowanych technik weatheringu. Stosowana do malowania modeli pojazdów, raczej nie sprawdza się na samolotach. Color modulation polega na namalowaniu rozjaśnień na górnych powierzchniach modelu na przyciemnieniu na dolnych. Wybrane krawędzie i panele są dodatkowo podkreślane jaśniejszym lub bardziej nasyconym kolorem. Tak pomalowany model wygląda groteskowo, dopóki nie zostanie pokryty seria washy, fitrów i zacieków. Wtedy całość nabiera subtelnego wyrazu, ale drobne detale i cała bryła modelu są znacznie lepiej widoczne.
Weathering modeli powinien być stosowany z wyczuciem. Nie ulegajmy modzie i nie poddawajmy się przesadzie. Należy stosować zasadę, że w weatheringu mniej znaczy więcej. Zawsze warto zapoznać się ze zdjęciami pojazdu którego model wykonujemy, aby dostosować weathering do jego autentycznego wyglądu, a nie do własnych wyobrażeń.
Słowo 'weathering’ oznacza nadawanie przedmiotom śladów wpływu pogody (’weather’) a więc nie o wietrzenie tu chodzi (ang. 'to air’). To tylko taka drobna uwaga ze strony anglisty. A tak w ogóle to wpis przydatny dla takich początkujących modelarzy jak ja. Pozdrawiam.